Lekcja 2

SÅ‚ownictwo

och [ok]	i
inte [*inte]	nie
Sverige ['sverje]	Szwecja
här [hä:r]	tu
där [dä:r]	tam
nu [nu:]	teraz
idag [i'da:g]	dziÅ›
lite [*li:te]	trochÄ™
bara [*ba:ra]	tylko
mycket [*myke(t)]	dużo
svenska [*svenska]	szwedzki
England ['egland]	Anglia
engelska ['egelska]	angielski
Hur står det till? [hu:r stĺ:r de til]	Jak się masz?
pengar ['pegar]	pieniÄ…dze
eller ['eler]	lub

Rzeczoniki 2

W językach m.in. angielskim, niemieckim czy francuskim forma określana rzeczownika jest tworzona przez rodzajnik określony. Forma określona rzeczownika np. stół jest otrzymywana przez dodanie: w angielskim the - the table, w niemieckim der - der Tisch, we francuskim la - la table etc.

W szwedzkim forma określona jest otrzymywana przez dodanie przyrostka (zakończenia) do rzeczownika. Przyrostkami są: -(e)n dla rodzaju wspólnego oraz –(e)t dla rodzaju nijakiego. Litera e jest często opuszczana, gdy rzeczownik kończy się na samogłoskę.

Przykład:

Rzeczownik	Forma określona l. poj.	Forma nieokreślona l. poj.
książka	en bok	boken
dziewczyna	en flicka	flickan
chłopiec	en pojke	pojken
róża	en ros	rosen
dom	ett hus	huset
stół	bord	bordet
oko	öga	ögat

• Jak widzisz, literÄ™ e opuszcza siÄ™, gdy rzeczownik koÅ„czy siÄ™ na samogÅ‚oskÄ™. To samo dotyczy rzeczowników rodzaju wspólnego koÅ„czÄ…cych siÄ™ na nieakcentowane -r lub -l.

Przykład:

en 'djungel - djungeln
en 'doktor - doktorn

• W niektórych rzeczownikach rodzaju nijakiego koÅ„czÄ…cych siÄ™ na nieakcentowane -er lub -el opuszcza siÄ™ e poprzedzajÄ…ce r lub l.

Przykład:

ett 'fönster - fönstret
ett 'kapitel - kapitlet (rozdział)

• Niektóre rzeczowniki podwajajÄ… ostatniÄ… spółgÅ‚oskÄ™, co wydÅ‚użą ich wymowÄ™

Przykład:

ett rum - rummet

Napiszę pełne formy, gdy natrafimy na rzeczownik różniący się od zasad.

Wymowa

Rzeczowniki zachowują zwyczajną wymowę w formie określonej.

Przykład:

*flicka - *flickan
ho'tell - ho'tellet
'bok - 'boken

Trochę więcej rzeczowników

ett hus [hu:s]	dom
en teve [*te:ve]	telewizja
mat (r. wspólny) [ma:t]	jedzenie
vatten (neu.) ['vaten]	woda
ett land [land]	kraj
en stad [sta:d]	miasto
en affär [a'fä:r]	sklep
en station [sta'son]	dworzec
ett huvud [*hu:vud]	głowa
en arm [arm]	ręka
ett ben [be:n]	noga, kość
en bil [bi:l]	samochód
en båt [bĺ:t]	łódź
ett tåg [tĺ:g]	pociąg
ett flygplan [*fly:gpla:n]	samolot

Niektóre przyimki

på [pĺ:]	na, w
w [i:]	in
från [frĺ:n]	z (miejsca)
av [a:v]	przez (kogoÅ›, coÅ›)
om [ĺm]	o
till [til]	do
med [me:d]	z (kimÅ›, czymÅ›)

Trochę więcej czasowników

gå (i) [gĺ:]	iść
göra (i) [*jö:ra] czas teraźniejszy gör	robić
bo (2) [bo:]	mieszkać
ligga (i) [*liga]	leżeć
det finns (i) [de: fins] (czas teraźniejszy)	(to) znajduje się
svänga (2) [*sväga]	skręcić
förstå (i) [fö'stĺ:]	rozumieć

Tworzenie pytań

W polskim często tworzymy pytania przez dodanie słówka czy. W szwedzkim to NIE jest możliwe. Zamiast tego, zmienia się szyk zdania. Często używa się także słówka pytającego.

Słówka pytające

vem [vem] vilka ['vi(l)ka]	kto (l. poj) kto (l. m.)
vad [va:d]	co
var [va:r]	gdzie
vart [vat]	dokÄ…d
hur [hu:r]	jak
vilken / vilket ['vi(l)ken] / ['vi(l)ket]	jaki/ który
varifrån [va:ri'frĺ:n]	skąd
varför ['varfö:r]	dlaczego

Przykłady:

Varifrån är du?	Skąd jesteś?
Vad heter hon?	Jak ona siÄ™ nazywa?
Vem är du?	Kim jesteś?
Vilka är de?	Kim oni są?
Var bor du?	Gdzie mieszkasz?
Vart går du?	Dokąd idziesz?
Varför gör vi så?	Dlaczego to robimy?
Vilket land bor ni i?	W którym kraju mieszkasz?
Vilken stad bor ni i?	W jakim mieście mieszkasz?
Köper du bollen?	Czy kupujesz piłkę?

Ćwicenia - Przetłumacz następujące zdania na język szwedzki

Czy jesteÅ› ze Szwecji?
Czy on kocha jedzenie?
Gdzie dom jest usytuowany?
Jak dojdÄ™ na dworzec?
Czy tu znajdujÄ™ siÄ™ jakiÅ› sklep?
Jestem z Anglii.


Kliknij tu, by zobaczyć odpowiedzi

Powrót do spisu treści, lub Na górę strony , lub Przejdź do lekcji 3