Lekcja 5

SÅ‚ownictwo

mer(a) ['me:r(a)]	bardziej
mest [mest]	najbardziej
än [än]	od, niż
lika...som [li:ka] [sĺm]	tak...jak
för...sedan [fö:r] [sen]	temu
om [Ã¥m]	w (czas)
i [i:]	od (czas)
under ['under]	podczas
innan [*inan]	przed
ett år - [ĺ:r]	rok
en väg -ar [vä:g]	droga

Przymiotniki – Stopniowanie

Stopniowanie przymiotników w języku szwedzkim odbywa się bardzo podobnie jak w angielskim. W angielskim można albo dodać -er i -est (high, higher, highest), albo można powiedzieć more lub most (boring, more boring, most boring). W szwedzkim dodaje się -are i -ast tam, gdzie jest to możliwe, a w przeciwnym wypadku mówi się mer i mest.

• Przymiotnik kort odmienia siÄ™ nastÄ™pujÄ…co:

kort- kortare - kortast

• Przymiotnik intressant = tak jak w angielskim stopniuje siÄ™ z more i most:

intressant - mer intressant - mest intressant

• W przymiotnikach koÅ„czÄ…cych siÄ™ na nieakcentowane -en, -er lub -el opusza siÄ™ e (tak jak w rodzajnikach okreÅ›lonych).

vacker - vackrare - vackrast
trogen - trognare - trognast (=wierny)

• Niektóre przymiotniki sÄ… nieregularne, a niektóre majÄ… umlaut:

liten - mindre - minst
dålig - sämre - sämst
bra - bättre - bäst
stor - större - störst
lång - längre - längst
hög - högre - högst
mycket - mer(a) - mest

• JeÅ›li chcesz powiedzieć najlepszy samochód, musisz odmienić przymiotnik i tutaj jest stosowany pewien wzór. W regularnych przymiotnikach dodaje siÄ™ -e, w nieregularnych -a. Przymiotniki w drugiej formie nigdy siÄ™ nie odmieniajÄ….

den korta bilen
den kortare bilen
den kortaste bilen

den vackra bilen
den vackrare bilen
den vackraste bilen

den dĺliga bilen
den sämre bilen
den sämsta bilen

• Przymiotnik liten ma pierwszÄ… formÄ™ lilla gdy odmienia siÄ™ sÅ‚abo.

ett litet barn
det lilla barnet

• Wyrażenie as...as w szwedzkim brzmi lika...som

Mitt hus är lika stort som ditt. - Mój dom jest tak duży jak twój.

Czasowniki – Czas Imperfekt, Perfekt i Pluskvamperfekt

Szwedzki jest bardzo podobny do angielskiego w tworzeniu czasów przeszłych. Czas perfekt tworzy się w następujący sposób: czasownik ha (mieć) w czasie teraźniejszym (czyli ha + supinum głównego czasownika. Tak jak w angielskim past perfect, pluskvamperfekt tworzy się przez użycie formy imperfektu czasownika ha (czyli hade) zamiast czasu teraźniejszego. Imperfekt tworzy się przez dodanie końcówki do tematu czasownika.

Budowa czasów przeszłych:

• Perfekt:
  Używamy go m.in. gdy mówimy o czynności w nieokreślonej przeszłości albo jeżeli trwa ona do teraz (podobnie do angielskiego present perfect)
  
  Podmiot + har + supinum czasownika (+ dopełnienie)
  

• Imperfekt
  
  Używamy go, gdy mówimy o czymś, co się stało określony czas temu
  
  Podmiot + czasownik w imperfekcie (+dopełnienie)

• Pluskvamperfekt:
  Gdy mówimy o dwóch zdarzeniach przeszłych, z których jedno miało miejsce wcześniej. O tym wcześniejszym mówimy w pluskvamperfekcie.
  
  Podmiot + hade + supinum czasownika (+dopełnienie)
  
  

Grupa 1+2:

• Czas Imperfekt tworzy siÄ™ przez dodanie -de do tematu czasownika, chyba że temat koÅ„czy siÄ™ bezdźwiÄ™cznÄ… spółgÅ‚oskÄ… (f, k, p, s, t itd.), wtedy dodaje siÄ™ -te.

• Supinum tworzy siÄ™ przez dodanie -t do tematu czasownika.

Nieregularne czasowniki:

• Ta grupa skÅ‚ada siÄ™ z czasowników, które nie odmieniajÄ… siÄ™ wedÅ‚ug żadnej zasady. Jednak w czasie imperfekt wiÄ™kszość czasowników nie otrzymuje koÅ„cówki. W nich jedynie zmienia siÄ™ samogÅ‚oska w temacie. W supinum w wiÄ™kszoÅ›ci czasowników także zmienia siÄ™ samogÅ‚oska w temacie, ale również dochodzi koÅ„cówka -it lub -at.

Przykład:

Czasownik:	Temat:	Imperfekt:	Supinum:	Perfekt:	Pluskvamperfekt:
tala (1)	tala-	talade	talat	har talat	hade talat
ringa (2)	ring-	ringde	ringt	har ringt	hade ringt
köpa (2)	köp-	köpte	köpt	har köpt	hade köpt
vara (i)	var-	var	varit	har varit	hade varit
springa (i) (=biegać)	spring-	sprang	sprungit	har sprungit	hade sprungit
komma (i)	komm-	kom	kommit	har kommit	hade kommit
ha (i)	ha-	hade	haft	har haft	hade haft
göra (i)	gör-	gjorde	gjort	har gjort	hade gjort
bli (i)	bli-	blev	blivit	har blivit	hade blivit
äta (i)	ät-	åt	ätit	har ätit	hade ätit
se (i)	se-	såg	sett	har sett	hade sett

Możesz rzucić okiem na moją Listę szwedzkich czasowników nieregularnych.

Ćwiczenia - przetłumacz następujące zdania na język szwedzki

1 - Byłem w Szwecji dziesięć lat temu.
2 - Od ilu lat jesteÅ› tu?
3 - Co robiłeś zanim tu przybyłeś?
4 - Kupiłem dziesięć największych samochodów zanim oni mnie zobaczyli.
5 - On biegnie najkrótszą drogą do lepszej z dwóch restauracji.

Kliknij tu, by zobaczyć odpowiedzi

Powrót do spisu treści , lub Na górę strony , lub Idź do lekcji 6