Lekcja 5

Słownictwo

mer(a) ['me:r(a)]	bardziej
mest [mest]	najbardziej
än [än]	od, niż
lika...som [li:ka] [sĺm]	tak...jak
för...sedan [fö:r] [sen]	temu
om [åm]	w (czas)
i [i:]	od (czas)
under ['under]	podczas
innan [*inan]	przed
ett år - [ĺ:r]	rok
en väg -ar [vä:g]	droga

Przymiotniki – Stopniowanie

Stopniowanie przymiotników w języku szwedzkim odbywa się bardzo podobnie jak w angielskim. W angielskim można albo dodać -er i -est (high, higher, highest), albo można powiedzieć more lub most (boring, more boring, most boring). W szwedzkim dodaje się -are i -ast tam, gdzie jest to możliwe, a w przeciwnym wypadku mówi się mer i mest.

• Przymiotnik kort odmienia się następująco:

kort- kortare - kortast

• Przymiotnik intressant = tak jak w angielskim stopniuje się z more i most:

intressant - mer intressant - mest intressant

• W przymiotnikach kończących się na nieakcentowane -en, -er lub -el opusza się e (tak jak w rodzajnikach określonych).

vacker - vackrare - vackrast
trogen - trognare - trognast (=wierny)

• Niektóre przymiotniki są nieregularne, a niektóre mają umlaut:

liten - mindre - minst
dålig - sämre - sämst
bra - bättre - bäst
stor - större - störst
lång - längre - längst
hög - högre - högst
mycket - mer(a) - mest

• Jeśli chcesz powiedzieć najlepszy samochód, musisz odmienić przymiotnik i tutaj jest stosowany pewien wzór. W regularnych przymiotnikach dodaje się -e, w nieregularnych -a. Przymiotniki w drugiej formie nigdy się nie odmieniają.

den korta bilen
den kortare bilen
den kortaste bilen

den vackra bilen
den vackrare bilen
den vackraste bilen

den dĺliga bilen
den sämre bilen
den sämsta bilen

• Przymiotnik liten ma pierwszą formę lilla gdy odmienia się słabo.

ett litet barn
det lilla barnet

• Wyrażenie as...as w szwedzkim brzmi lika...som

Mitt hus är lika stort som ditt. - Mój dom jest tak duży jak twój.

Czasowniki – Czas Imperfekt, Perfekt i Pluskvamperfekt

Szwedzki jest bardzo podobny do angielskiego w tworzeniu czasów przeszłych. Czas perfekt tworzy się w następujący sposób: czasownik ha (mieć) w czasie teraźniejszym (czyli ha + supinum głównego czasownika. Tak jak w angielskim past perfect, pluskvamperfekt tworzy się przez użycie formy imperfektu czasownika ha (czyli hade) zamiast czasu teraźniejszego. Imperfekt tworzy się przez dodanie końcówki do tematu czasownika.

Budowa czasów przeszłych:

• Perfekt:
  Używamy go m.in. gdy mówimy o czynności w nieokreślonej przeszłości albo jeżeli trwa ona do teraz (podobnie do angielskiego present perfect)
  
  Podmiot + har + supinum czasownika (+ dopełnienie)
  

• Imperfekt
  
  Używamy go, gdy mówimy o czymś, co się stało określony czas temu
  
  Podmiot + czasownik w imperfekcie (+dopełnienie)

• Pluskvamperfekt:
  Gdy mówimy o dwóch zdarzeniach przeszłych, z których jedno miało miejsce wcześniej. O tym wcześniejszym mówimy w pluskvamperfekcie.
  
  Podmiot + hade + supinum czasownika (+dopełnienie)
  
  

Grupa 1+2:

• Czas Imperfekt tworzy się przez dodanie -de do tematu czasownika, chyba że temat kończy się bezdźwięczną spółgłoską (f, k, p, s, t itd.), wtedy dodaje się -te.

• Supinum tworzy się przez dodanie -t do tematu czasownika.

Nieregularne czasowniki:

• Ta grupa składa się z czasowników, które nie odmieniają się według żadnej zasady. Jednak w czasie imperfekt większość czasowników nie otrzymuje końcówki. W nich jedynie zmienia się samogłoska w temacie. W supinum w większości czasowników także zmienia się samogłoska w temacie, ale również dochodzi końcówka -it lub -at.

Przykład:

Czasownik:	Temat:	Imperfekt:	Supinum:	Perfekt:	Pluskvamperfekt:
tala (1)	tala-	talade	talat	har talat	hade talat
ringa (2)	ring-	ringde	ringt	har ringt	hade ringt
köpa (2)	köp-	köpte	köpt	har köpt	hade köpt
vara (i)	var-	var	varit	har varit	hade varit
springa (i) (=biegać)	spring-	sprang	sprungit	har sprungit	hade sprungit
komma (i)	komm-	kom	kommit	har kommit	hade kommit
ha (i)	ha-	hade	haft	har haft	hade haft
göra (i)	gör-	gjorde	gjort	har gjort	hade gjort
bli (i)	bli-	blev	blivit	har blivit	hade blivit
äta (i)	ät-	åt	ätit	har ätit	hade ätit
se (i)	se-	såg	sett	har sett	hade sett

Możesz rzucić okiem na moją Listę szwedzkich czasowników nieregularnych.

Ćwiczenia - przetłumacz następujące zdania na język szwedzki

1 - Byłem w Szwecji dziesięć lat temu.
2 - Od ilu lat jesteś tu?
3 - Co robiłeś zanim tu przybyłeś?
4 - Kupiłem dziesięć największych samochodów zanim oni mnie zobaczyli.
5 - On biegnie najkrótszą drogą do lepszej z dwóch restauracji.

Kliknij tu, by zobaczyć odpowiedzi

Powrót do spisu treści , lub Na górę strony , lub Idź do lekcji 6