Lekcja 7

SÅ‚ownictwo

kunna (i) [*kuna]	móc
vilja (i) [*vilja]	chcieć
få (i) [få:]	dostać
skola (i) [*sko:la]	czasownik używany do wyrażania przyszłości
måste [*måste] (czas teraźniejszy)	musieć
mörk [mörk]	ciemny
ljus [ju:s]	jasny
extrem [eks'tre:m]	ekstremalny
titta på (1)	patrzeć na
säga (i) [säja]	powiedzieć
alltid [*alti:d]	zawsze
aldrig [*aldrig]	nigdy
ingen(t,a) [*igen]	żaden
noggran [*no:gran]	ostrozny
måndag ['månda]	poniedziałek
tisdag ['ti:sda]	wtorek
onsdag ['onsda]	środa
torsdag ['tosda]	czwartek
fredag ['fre:da]	piÄ…tek
lördag ['löda]	sobota
söndag ['sönda]	niedziela

Modalne czasowniki posiłkowe

Czasowniki modalne to takie, które mówią w jaki sposób pewne czynności są wykonywane. Przykładami czasowników modalnych są musieć, chcieć mieć powinność. W szwedzkim czasowniki modalne odmieniają się bardzo nieregularnie:

Bezokolicznik	czas teraźniejszy	Imperfekt	Supinum
kunna	kan	kunde	kunnat
vilja	vill	ville	velat
skola	ska(ll)	skulle	skolat
få	får	fick	fått

Przysłówki

Przysłówki to słowa, mówiące, w jaki sposób czynność jest wykonywana, odpowiadają na pytanie jak?. Mogą z tego powodu być określnikiem czasownika, przymiotnika lub innego przysłówka. W języku polskim kończą się one zazwyczaj na –o. W szwedzkim otrzymują one końcówkę -t.

Ona idzie wolno	- Hon går långsamt
Ona idzie ekstremalnie wolno	- Hon går extremt långsamt
Ona jest ekstremalnie piękna	- Hon är extremt vacker

Szyk zdania, zdania złożone

Niektóre spójniki:

att [at]	że
som [såm]	który, która, które
eftersom [efter'såm] därför att ['därför]	ponieważ
fastän ['fastän]	chociaż
för att	aby
innan [*inan]	zanim
om [åm]	jeśli
medan [*me:dan]	podczas (gdy)

Szyk szwedzkiego zdania różni się od tego w języku polskim. W polskim kolejność słów jest dość dowolna i to czy powiemy np. On jedzie na rowerze czy Na rowerze jedzie on jedynie zwraca uwagę na pewne elementy zdania, ale obie formy są poprawne. W języku szwedzkim szyk zdania jest ściśle określony. Występuje tu szyk prosty, tzn. podmiot + orzeczenie, jednak można go używać tylko wtedy, gdy przed podmiotem nie ma żadnego innego słowa. Jeśli przed podmiotem pojawi się jakieś słowo, wówczas stosujemy inwersję, czyli zamieniamy miejscami podmiot i orzeczenie. Nie ma znaczenia co to będzie za słowo przed podmiotem, może to być określenie miejsca, czasu lub cokolwiek innego.

Jag kom igår	- Igår kom jag
Jag bor där	- Där bor jag
Man talar svenska i Sverige	- I Sverige talar man svenska

Zdania podrzędnie złożone

• W normalnych zdaniach modyfikator jest umieszczony po czasowniku.

Nigdy nie przyjdÄ™ - Jag kommer aldrig
Nie przyjdÄ™ - Jag kommer inte

• Jednak jeÅ›li zdanie jest zÅ‚ożone, modyfikator jest przed czasownikiem.

On powiedział, że nigdy nie przyjdę - Han säger, att jag aldrig kommer
On powiedział, że nie przyjdę - Han säger, att jag inte kommer

• Spójnik som jest używany jak polskie który, która, które
Piłka, na którą patrzę - Bollen som jag tittar på
Osoba, która pomogła mi - Personen som hjälpte mig
Osoba, której pomogłem - Personen som jag hjälptes av
To jest dom, na który patrzyliśmy - Det är huset som vi tittade på

Czasowniki zwrotne / zaimki

Czasowniki zwrotne to takie jak myć się. Wymagają one zaimka zwrotnego. W szwedzkim są nimi:

Jag	mig
Du	dig
Han/Hon Den/Det	sig
Vi	oss
Ni	er
De	sig

• Po szwedzku, myć siÄ™ to tvätta sig. Tak wiÄ™c, MyjÄ™ siÄ™ bÄ™dzie - Jag tvättar mig itd.

Tryb rozkazujÄ…cy

Tryb rozkazujący jest używany do dawania rozkazów takich jak bądź cicho, chodź tu. W języku szwedzkim tryb ten tworzy się bardzo prosto. Po prostu bierze się sam temat czasownika. Jedynie czasownik vara odmienia się nieregularnie, jego forma rozkazująca brzmivar.

Chodź tu - Kom hit
Pomóż mi - Hjälp mig
Bądź szczęśliwy - Var glad

Ćwiczenia - Przetłumacz następujące zdania na język szwedzki

1 - Wczoraj on umył swoje duże dłonie, ponieważ były one brudne.
2 - Wczoraj on umył się ostrożnie.
3 - Za dwa dni ona zobaczy swoich braci i siostry.
4 - Jeśli ona zamierza przybyć, pomogę jej.
5 - Idź tam, by pomóc twojej mamie.
6 - Kup duży dom, chociaż go nie lubisz.

Kliknij tu, by zobaczyć odpowiedzi

Powrót do spisu treści, lub Na górę strony , lub Przejdź do końcowego testu